IX symfonia d-moll Brucknera
IX Symfonia d-moll, WAB 109 – symfonia skomponowana przez Antona Brucknera w latach 1887-1896.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bruckner pisał IX Symfonię d-moll będąc już poważnie chorym[1]. Jego ostatnim pragnieniem było ukończyć utwór[1]. Czwarta część symfonii – Finale została niedokończona. Pierwsze wykonanie utworu miało miejsce 11 lutego 1903 roku w Wiedniu pod dyrekcją Ferdinanda Löwego[2]. Podczas prób Löwe całkowicie przeinstrumentował pierwsze trzy części symfonii a jako finał dołączył Te Deum C-dur, WAB 45, co było życzeniem Brucknera:[2]
"Jeśli umrę zanim ukończę symfonię, wówczas moje Te Deum musi być użyte jako czwarta część."[3]
IX Symfonia i Te Deum są stylistycznie odmienne i różnią się tonacją. Dla niektórych użycie Te Deum w C-dur jako zakończenie symfonii w d-moll jest nie do przyjęcia[4]. W IX Symfonii występuje motyw smyczków otwierających Te Deum[5]. Pierwsze publiczne wykonanie oryginalnej wersji symfonii miało miejsce 23 października 1932 roku, gdzie Clemens Krauss dyrygował orkiestrą Filharmoników Wiedeńskich[6].
Części utworu
[edytuj | edytuj kod]- I Feierlich, misterioso
- II Scherzo: Bewegt, lebhaft, Trio: Schnell. Scherzo da capo
- III Adagio: Langsam, feierlich
- IV Finale (Misterioso; nich schnell) – niedokończona
Czwarta część Finale została zrekonstruowana z zachowanych fragmentów rękopisu przez dyrygentów, kompozytorów oraz muzykologów: Nicola Samale, Johna A. Philipsa, Benjamina-Gunnara Cohrsa i Giuseppe Mazzucę w latach 1983-1991. Pierwsze wykonanie czteroczęściowej symfonii odbyło się 3 grudnia 1991 roku w Linzu.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Chylinska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, późn. w Chylinska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik po muzyce koncertowej, tom I A-Ł, PWM, Kraków, 2007.
- Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, s.181.
- ↑ a b Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. – Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, s.182.
- ↑ Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998, s.126.
- ↑ Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998, s.126; wybitny interpretator dzieł Brucknera, Georg Tintner, twierdził, że "nie chce nic więcej słyszeć po tym najbardziej poruszającym ze wszystkich pożegnań"; Georg Tintner, tekst w książeczce do nagrania – Bruckner – Symphony No.9, Naxos 8.554268, s.4.
- ↑ Motyw ten występuje również w Mszy Nr 3 f-moll, WAB 28. Wadham Sutton, tekst w książeczce do nagrania Bruckner – Te deum, Mass in d minor, Hyperion Records, 1993, Helios 2010, CDH55356, s.4.
- ↑ Steinberg Michael – The Symphony. A Listener's Guide, Oxford University Press, 1998, s.122.